Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Co roku wykrywa się ponad 18 500 nowych nowotworów, a 6 600 kobiet umiera z ich powodu. W ciągu ostatnich 30 lat zachorowalność wzrosła dwukrotnie. Mimo tych niepokojących statystyk, badania profilaktyczne wciąż są mało popularne.
Polki nie chcą się badać
Badania profilaktyczne są niesamowicie ważne w walce z nowotworem piersi. Jego wczesne wykrycie pozwala na szybkie wprowadzenie skutecznego leczenia, często prowadzącego do wyzdrowienia. Jednak przesunięcie diagnozy w czasie może prowadzić do rozwoju zmiany chorobowej i do przerzutów. Niemniej dane Ministerstwa Zdrowia są niepokojące. Według nich jedynie 1/3 Polek bierze udział w badaniach przesiewowych.
Rak a pandemia
COVID-19 nie tylko spowodował spowolnienie służby zdrowia i większe trudności z dostaniem się do lekarza, ale również przestraszył pacjentów. Często rezygnowali oni z profilaktycznych wizyt w klinikach, nawet pomimo niepokojących objawów. W refundowanych badaniach mammograficznych w 2020 roku wzięło udział ćwierć miliona kobiet mniej, niż w roku 2019. Ogromny spadek nastąpił także w przypadku cytologii. Z programu profilaktyki raka szyjki macicy skorzystało o 200 tysięcy mniej kobiet. Przez to do poradni trafiają ludzie już w zaawansowanym stadium choroby. W konsekwencji rak zbiera jeszcze większe żniwo, niż zwykle.
Zgłoś się na bezpłatne badanie
W Polsce profilaktyczna mammografia jest bezpłatna. Każda kobieta z przedziału wiekowego 50-69 lat może się na nią zgłosić. Nie potrzeba żadnego zaświadczenia ani skierowania. Wystarczy udać się do wykonującej takie badania przychodni. Natomiast dla osób mających utrudniony dostęp do placówek dobrą alternatywą są mammobusy, które podróżują po całym kraju. Wizytę kontrolną należy powtarzać co dwa lata. Systematyczne badania znacznie zwiększają szansę przeżycia.
Jak wykonać samobadanie piersi?
Nie każda kobieta ma łatwy dostęp do lekarza. Utrudnienia w czasach covidowych to jedynie dodatkowa przeszkoda, którą trzeba pokonać. Tymczasowym rozwiązaniem może być samobadanie piersi. Należy je wykonywać co miesiąc, u kobiet miesiączkujących między szóstym a dziesiątym dniem cyklu. Badanie rozpoczyna się od dokładnego obejrzenia piersi. Po uniesieniu rąk nad głowę trzeba sprawdzić, czy kształt bądź kolor piersi jest niezmienny, a także czy brodawki nie są wciągnięte. Oględziny wykonuje się po raz drugi z rękami opartymi na biodrach.
Samobadanie pod prysznicem
Drugą część testu warto wykonywać pod prysznicem, bo mokra skóra ułatwia wykrywanie zmian. Z lewą ręką za głową, trzema palcami prawej dłoni zatacza się kółeczka dookoła lewej piersi. Kolisty ruch powtarza się w coraz mniejszym zakresie, w kierunku do sutka. Następnie warto wykonać ruchy liniowe góra-dół i prawo-lewo, cały czas lekko uciskając pierś. Za pomocą opuszków palców szuka się grudek i guzków. Ten sam proces należy powtórzyć na drugiej piersi. Niestety, samobadanie pozwala najczęściej na wykrycie guza dopiero wtedy, gdy ma on powyżej 1cm średnicy. Jeśli guz umiejscowiony jest bardzo głęboko, jego wyczucie może być niemożliwe. Dlatego warto chodzić na regularne badania medyczne.
#rakniepoczekanakoniecepidemii
W odpowiedzi na obawy związane z wybieraniem się do lekarza, Polska Liga Walki z Rakiem rozpoczęła kampanię #rakniepoczekanakoniecepidemii. Jej celem było zachęcenie pacjentów do powrotu do gabinetów, szczególnie w przypadku pojawienia się niepokojących objawów. W ramach akcji na profilach organizacji w mediach społecznościowych pojawiły się grafiki informacyjne.
