Psychobiotyki to żywe bakterie, które korzystnie wpływają na zdrowie psychiczne. Pomiędzy mózgiem a układem pokarmowym dochodzi do nieustannej wymiany informacji. Stąd tak często obserwowana korelacja pomiędzy napięciem nerwowym a dolegliwościami żołądkowymi. Zjawisko to jest obustronne, bo tak, jak stres może powodować dolegliwości układu pokarmowego, tak żywe bakterie obecne w przewodzie pokarmowym mogą wpływać na stan psychiczny.
Jak psychobiotyki wpływają na nasze narządy wewnętrzne?
,,Jelita, podobnie jak mózg, wyposażone są we własny układ nerwowy. Jelitowy układ nerwowy, zwany w skrócie ENS (ang. enteric nervious system), stanowi jedną z kluczowych części osi mózgowo-jelitowej, czyli dwukierunkowej sygnalizacji biochemicznej zachodzącej pomiędzy przewodem pokarmowym a układem nerwowym. W wymianie tej decydującą rolę pełnią substancje wytwarzane przez mikrobiotę jelitową, które mają wpływ na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. W procesie tym, za pośrednictwem nerwu błędnego, przewód pokarmowy przekazuje substancje, takie jak neurotransmitery i neuroregulatory, w tym serotoninę, melatoninę, kwas gamma-aminomasłowy – GABA, czy acetylocholinę – czyli związki mające wpływ na poprawę nastroju, niwelowanie lęku, ale też na zaburzenia poznawcze.” – wyjaśnia ekspert Sanprobi, dr n. med. Sławomir Murawiec, psychiatra z Polikliniki Provita w Warszawie.
Żywe bakterie
Termin psychobiotyki jest całkiem nowy. Został wprowadzony w 2013 roku, jako efekt współpracy dwóch profesorów: neurobiologa Johna F. Cryana oraz psychiatry Teda Dinana. Definiuje określoną kategorię żywych bakterii, których pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne został udowodniony w badaniach. Naukowcy potwierdzili, że psychobiotyki regulują oś mózgowo-jelitową i mają korzystny wpływ na trzy układy: nerwowy (uczestnicząc w syntezie neuroprzekaźników), immunologiczny (zwiększając syntezę cytokin przeciwzapalnych) oraz dokrewny (obniżając stężenie kortyzolu – hormonu wydzielanego w trakcie sytuacjach stresowych).
Zdrowie psychiczne a bakterie
Warto przy tym pamiętać, że psychobiotykami nazywane są jedynie te szczepy bakterii, których korzyści dla zdrowia psychicznego mają swoje potwierdzenie w badaniach, szczególnie klinicznych. W 2016 roku kanadyjski Departament ds. Produktów Leczniczych Pochodzenia Naturalnego i Bez Recepty (ang. Natural and Non-prescription Health Products Directorate) usankcjonował skuteczność kompozycji szczepów bakterii probiotycznych Lactobacillus helveticus Rosell – 52 oraz Bifidobacterium longum Rosell – 175, wydając oficjalne rekomendacje. Informuje w nich, że szczepy mogą być pomocne w łagodzeniu ogólnych objawów lęku, wspomaganiu równowagi emocjonalnej oraz łagodzeniu objawów ze strony przewodu pokarmowego, wywołanych przez stres.
,,U chorych z depresją obserwuje się zmieniony skład mikrobioty jelitowej. Może to wynikać
z wzajemnych oddziaływań mikrobioty i ośrodkowego układu nerwowego poprzez oś mikrobiota- jelito-mózg. Badania potwierdziły, że przyjmowania probiotyku zawierającego szczep Lactobacillus helveticus Rosell – 52 oraz Bifidobacterium longum Rosell – 175 w okresie 8 tygodni skutkuje zmniejszeniem natężenia objawów psychicznych ocenionych w Skali Depresji Becka”. – potwierdza dr n. med. Sławomir Murawiec.
Pozytywny wpływ na cały organizm
Psychobiotyki wzmacniają barierę jelitową, dzięki czemu zapobiegają przemieszczaniu się fragmentów bakterii z przewodu pokarmowego do krwioobiegu, nie dopuszczając w ten sposób do powstania stanu zapalnego, prowadzącego do zaburzeń psychicznych. Dodatkowo działają antagonistycznie w stosunku do znanych patogenów, takich jak pałeczka okrężnicy, enterotoksynogenny szczep pałeczki okrężnicy, gronkowiec złocisty, gronkowiec złocisty oporny na metycylinę, pałeczka ropy błękitnej czy bakterie z rodzaju salmonella. Cechą bakterii psychobiotycznych jest zdolność przeżycia w przewodzie pokarmowym.
Specjalistyczny portal dedykowany zdrowiu kobiety