Udar mózgu, zgodnie z definicją epidemiologów WHO, jest zespołem klinicznym związanym z nagłym wystąpieniem zaburzeń czynności mózgu. Jeśli te zaburzenia nie doprowadzą do zgonu, utrzymują się dłużej niż przez 24 godziny, a ich przyczyna jest ściśle naczyniowa. Na całym świecie rocznie około 15 milionów osób przechodzi udar mózgu, a około 5 milionów osób w związku z tym umiera. Jest to również jedna z najczęstszych przyczyn niesprawności wśród dorosłych. Co zwiększa ryzyko wystąpienia udaru i czy można temu jakkolwiek zapobiec?
Czynniki ryzyka udaru mózgu
Można wyróżnić dwa typy czynników: niemodyfikowalne i modyfikowalne.
Do pierwszej grupy – czynników niemodyfikowalnych – zalicza się wiek. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, częstotliwość występowania udaru rośnie wraz z wiekiem. Kolejnym z czynników jest płeć, ponieważ statystycznie częściej dotyczy on mężczyzn.
Dodatkowo zauważalne są zależności rasowe – wśród Latynosów oraz osób czarnoskórych udar występuje częściej. Znane są również choroby uwarunkowane genetycznie, które wiążą się z podwyższonym ryzykiem udaru: anemia sierpowata, zespół Marfana, hiperhomocysteinemia, choroba Fabry’ego. W przypadku wymienionych schorzeń charakterystyczne jest występowanie udaru w młodszym wieku.
Jest jednak również druga grupa czynników – tych, na które mamy wpływ. Zalicza się do nich: nadciśnienie tętnicze, choroby serca, cukrzycę typu II czy dyslipidemię. Medycyna dysponuje wachlarzem rozwiązań farmakologicznych, które pozwalają leczyć te choroby i zaburzenia. W dużej mierze możemy również obniżać ryzyko wystąpienia tych chorób, poprzez stosowanie zdrowej diety, podejmowanie aktywności fizycznej czy unikania picia alkoholu oraz palenia tytoniu i innych zachowań profilaktycznych.
W przypadku zaburzeń krzepnięcia krwi – również zwiększających ryzyko wystąpienia udaru – farmakoterapia zmniejsza szansę na wystąpienie takiego incydentu.
Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, rezygnacja z alkoholu oraz używek, jak i utrzymywanie prawidłowej masy ciała, są również tymi czynnikami, które bezpośrednio (niezależnie od innych chorób) wpływają na zmniejszenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu.
Zapobieganie udarowi mózgu
Trudno mówić o stuprocentowej gwarancji na to, że wdrożenie pewnych postaw i zachowań na pewno uchroni nas przed udarem.
Mimo wszystko warto jednak podejmować działania, które obniżają ryzyko jego wystąpienia:
rzuć palenie tytoniu – palacze są dwukrotnie bardziej narażeni na wystąpienie udaru,
ogranicz lub całkowicie zrezygnuj ze spożywania alkoholu,
zwiększ swoją aktywność fizyczną – kluczem jest regularność w podejmowaniu wysiłku, warto by trwał codziennie minimum 30 minut,
ogranicz w swojej diecie sód, tłuszcze trans, wysokoprzetworzoną żywność, a także wzbogać ją w większe ilości warzyw i owoców, szczególnie tych zasobnych w potas (np. banany, pomidory).
Udar w towarzystwie schorzeń rzadkich
Zespół Marfana czy choroba Fabry’ego to tylko przykłady chorób rzadkich, w których przebiegu może dochodzić do udaru mózgu. Niestety wiele osób nie wie nawet o tym, że problemy zdrowotne, z którymi się borykają, wynikają właśnie z choroby rzadkiej. To efekt m.in. z trudności diagnostycznych, ponieważ są to choroby, w których przebiegu objawy manifestują się ze strony różnych narządów oraz układów. Łatwo pomylić je z objawami bardziej popularnych chorób.
Fundacja Saventic dąży do zwiększenia dostępności diagnostyki dla wszystkich osób, które podejrzewają u siebie chorobę rzadką. Pomoc Fundacji jest całkowicie bezpłatna – wystarczy wypełnić stosowne formularze i dołączyć dokumentację medyczną, aby specjaliści Fundacji przy wsparciu algorytmów dokonali ich analizy. Po zakończeniu całej procedury otrzymasz informację zwrotną i ewentualne sugestie, gdzie należy się zgłosić, aby potwierdzić wstępne rozpoznanie.
Po więcej informacji na temat działalności Fundacji Saventic wejdź na stronę.
Specjalistyczny portal dedykowany zdrowiu kobiety