Afty są nieestetyczne, bolesne i uciążliwe. Były znane już przez starożytnych Greków, w tym Hipokratesa i to w IV wieku przed naszą erą! Pomimo tego, do dziś sprawiają one kłopot wielu osobom. Ta nawracająca dolegliwość według różnych badań dotyka ona około 20 proc. populacji.
Symptomy i przyczyny
Ich pojawienie się poprzedza lekkie swędzenie, mrowienie i pieczenie w jamie ustnej.
– Po 24-48 godzinach pojawia się nadżerka, zwykle na powierzchni błony śluzowej warg, policzków, języka, podniebieniu miękkim lub dnie jamy ustnej. Czasem zdarza się jednak tak, że procesu jej powstania nie poprzedzają żadne objawy – mówi Romana Markiewicz-Piotrowska, lekarz stomatolog z kliniki Piotrowscy & Bejnarowicz-Najczęściej pojawienie się aft łączy się z urazami miejscowymi powstałymi na skutek wad zgryzu, źle wykonanych zabiegów protetycznych lub ubytków w uzębieniu. Bardziej prozaiczną przyczyną jest na przykład przypadkowe przygryzienie błony śluzowej policzków, jej uszkodzenie podczas mycia zębów czy nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu stomatologicznego. Żeby ich uniknąć, ważna jest również prawidłowa higiena jamy ustnej.
Nie bez znaczenia są również czynniki cywilizacyjne, takie jak stres czy przemęczenie. „Pozytywnie” na rozwój aft wpływają również niedobory minerałów i witamin oraz przebyte choroby, infekcje, a nawet posiadane przez nas alergie.
Rodzaje aft
Afty małe o średnicy 2-3 milimetrów, które zwykle nie przekraczają 10 mm. Występują pojedynczo lub w grupach. Co ważne, nie pozostawiają blizn – mówi lekarz stomatolog. O wiele gorsze dla pacjentów są afty duże. Potrafią one osiągać średnice od 10 do 20 mm, stanowiąc bolesne owrzodzenia. Bardzo często towarzyszą im inne dolegliwości, takie jak stany podgorączkowe czy ogólne osłabienie organizmu. Ze względu na swój rozmiar utrudniają mówienie i jedzenie, a także mogą zostawić blizny. Ostatnią grupę stanowią afty opryszczkopodobne. Zwykle występują dość licznie, a ich średnica to zaledwie 1-2 mm. Niezależnie od tego który z rodzajów nas zaatakuje, warto udać się na konsultację u lekarza.
Leczenie
Afty wszystkich rodzajów zwykle znikają samoczynnie. Proces ich gojenia, w zależności od rodzaju, trwa średnio od jednego do trzech tygodni. Na rynku dostępnych jest dużo preparatów o działaniu antyseptycznym i przeciwzapalnym, które znajdą zastosowanie przy tej dolegliwości. W leczeniu można posługiwać się również domowymi sposobami. Na afty pomaga płukanie ust naparem z wody różanej, rumianku lub łopianu lekarskiego. Można również do tego celu użyć sodę oczyszczoną lub roztwór soli z wodą. Skuteczna jest również ostudzona herbata w torebkach, ponieważ po przyłożeniu redukuje ból i prowadzi do wysuszenia aft oraz jogurt, który reguluje poziom pH w ustach.
Dobrze jest również wprowadzić dietę bogatą w witaminę B, B12, A, C, E, cynk, a także unikać alkoholu, gorących napojów i potraw oraz wszystkich pokarmów słonych, kwaśnych i ostrych, które mogą zaostrzyć stan zapalny błony śluzowej. Niestety czasem bywa tak, że afty nie odpuszczają i występują ich nawroty. – Wtedy lekarz zleca wykonanie badań krwi, żeby wykluczyć inne schorzenia powiązane. W ostateczności stosuje się terapię antybiotykową lub z użyciem sterydów – tłumaczy lekarz stomatolog. Pamiętajmy jednak o tym, że występowanie aft da się ograniczyć poprzez prawidłową higienę jamy ustnej oraz dbanie o dobry stan swoich zębów.